DNS là gì? Vì sao cần hiểu rõ DNS?

DNS (Domain Name System) — hay có thể gọi vui là "sổ địa thoại của Internet" — là hệ thống giúp máy tính xác định địa chỉ số (IP) của website mà bạn muốn truy cập. Khi bạn gõ www.proxysieutoc.com, DNS sẽ tìm ra IP tương ứng (ví dụ: 203.0.113.45), rồi trình duyệt sử dụng để kết nối đến máy chủ. Đó chính là vai trò cơ bản và quan trọng của DNS.

Cách hoạt động của DNS

  1. Bạn nhập tên miền vào trình duyệt.

  2. Trình duyệt gửi yêu cầu tới một DNS Resolver (thường là máy chủ của nhà cung cấp Internet hay bạn có thể chỉ định).

  3. Resolver hỏi lần lượt:

    • Root DNS Server: để tìm máy chủ phụ trách đuôi tên miền (.com, _.vn…).

    • TLD (Top-Level Domain) Server: để tiếp tục gửi đến đúng máy chủ có thẩm quyền.

    • Authoritative DNS Server: nơi chứa bản ghi IP thực.

  4. Resolver nhận IP, trả về cho bạn và cache để dùng cho lần tiếp theo, giúp truy cập nhanh hơn.

Các loại bản ghi DNS quan trọng

  • A Record: ánh xạ tên miền tới địa chỉ IPv4.

  • AAAA Record: ánh xạ đến IPv6.

  • CNAME Record: tạo bí danh cho tên miền khác (ví dụ alias).

  • MX Record: xác định máy chủ email.

  • TXT Record: lưu thông tin dạng văn bản (ví dụ SPF, cấu hình xác thực mail).

  • NS Record: chỉ định máy chủ chịu trách nhiệm xử lý DNS cho tên miền.

DNS có thể bị Fake không?

Câu trả lời: Có, hoàn toàn có thể, nếu hệ thống không được bảo vệ kỹ.

Các hình thức DNS fake (DNS Spoofing)

  • Tấn công Poisoning Cache: khi kẻ gian chèn thông tin sai vào bộ nhớ cache của Resolver — khiến bạn bị chuyển hướng đến trang giả mạo.

  • Chuyển hướng DNS (Rogue DNS): thiết bị mạng, Router bị chỉnh sửa để dùng máy chủ DNS độc hại.

  • DNS Hijacking: khi ISP hoặc malware kiểm soát DNS, định hướng bạn đến trang không mong muốn.

Cách phòng chống

  • Sử dụng DNSSEC (Secure DNS): xác thực bản ghi dùng chữ ký số, ngăn chặn giả mạo

  • DNS over HTTPS (DoH) hoặc DNS over TLS (DoT): mã hóa gói tin DNS, tránh bị nghe lén hoặc can thiệp

  • Kiểm tra rò rỉ DNS nếu dùng VPN — để DNS không bị truy vấn ngoài đường hầm an toàn.

Khía cạnh DNS thường DNS an toàn (DNSSEC/DoH/DoT)
Trực quan bạn thấy Tên miền chính xác Tên miền chính xác + xác thực bản ghi
Rủi ro bị fake Cao (spoof, hijack) Thấp hơn nhiều nhờ xác thực và mã hóa
Tốc độ xử lý Thường nhanh qua cache Có thể hơi chậm nếu dùng DoH/DoT nhưng bảo mật hơn
Cài đặt Tự động hoặc manual Cần cấu hình thêm (DNS công khai bảo mật)

Kết luận ngắn gọn

  • DNS là một công cụ trung gian quan trọng giúp truy cập website dễ dàng hơn.

  • Bản thân DNS có thể bị giả mạo hoặc bị lợi dụng nếu không có biện pháp bảo vệ.

  • Bạn có thể "fake" DNS hoặc dùng proxy để thay đổi kết quả, nhưng để đảm bảo an toàn thì nên dùng DNSSEC, DoH/DoT, và kiểm tra rò rỉ nếu dùng VPN.